De moeder de vrouw

Een dichtregel, de gevleugelde woorden: 'Ik ging naar Bommel om de brug te
zien'.

Sinds 1934 is het sonnet 'De moeder de vrouw' van Martinus Nijhoff (1894-1953)
een moeilijk weg te denken ijkpunt en een anker in de Nederlandse poëzie. Het
vers maakte school en kreeg een plaats tussen de moderne klassieken. Het sprak
aan door de heldere beelden van de zingende vrouw, stoer bij 't roer en de
nieuwe brug die overkanten in het laagland verbindt.

De dichtkunst ná Nijhoff draagt er de duidelijke sporen van in ruime citaten,
toespelingen, in parodie en pastiche, rechtstreekse ontlening, tribuut aan het
meesterschap én pogingen tot evenaring.

Het gedicht kan het in zijn eenvoudige directheid zonder verklaring stellen.
Toch sloegen en slaan de exegeten toe: de dichter (en zijn gedicht) zijn
omstandig en vaak wijdlopig van diepere bedoelingen voorzien.
Mythe, mysterie en de eenvoudige werkelijkheid. Nijhoff nam er - meestal
geamuseerd - kennis van. De dichter-schrijver Andreas Oosthoek plaatst er in
zijn opstel enkele kanttekeningen bij.

Het boekje verschijnt in de Boekenweek 2019, die als thema de titelregel 'De
moeder de vrouw' kreeg. Deze aantekeningen maken deel uit van het meer
omvangrijke project Nijhoff, Wind en Storm, dat bij Uitgeverij Cossee
ontwikkeld wordt. Andreas Oosthoek stelt zijn archief met de gegevens van de
familie Nijhoff open en voorziet ze van zijn persoonlijke aantekeningen,
voordat ze hun weg vinden naar publieke en particuliere collecties.